Lễ bảo vệ luận án tiến sĩ cấp Viện cho NCS Nguyễn Viết Hưng

Quang cảnh Hội đồng bảo vệ luận án tiến sĩ của NCS Nguyễn Viết Hưng

Tràng An - Ninh Bình là nơi kết hợp cảnh quan thiên nhiên kỳ vĩ với các di sản văn hóa giàu giá trị, nơi đây còn là một trong những trung tâm của Phật giáo sớm ở Việt Nam với nhiều ngôi chùa cổ được xếp hạng di tích lịch sử văn hóa (DTLSVH) cấp quốc gia, có lịch sử lâu đời gắn với các triều đại Đinh - Tiền Lê, tiêu biểu như: chùa Nhất Trụ, chùa Bích Động, chùa Bái Đính (cổ)... Việc UNESCO ghi danh Quần thể danh thắng Tràng An, tỉnh Ninh Bình là Di sản Văn hóa và Thiên nhiên Thế giới vào năm 2014 đã khẳng định giá trị toàn cầu của di sản. Do đó, việc quản lý các di tích văn hóa Phật giáo trong Quần thể danh thắng Tràng An không chỉ đơn thuần là bảo tồn những công trình kiến trúc, mà còn bao hàm cả việc duy trì, phát huy giá trị tinh thần và giáo lý Phật giáo trong bối cảnh hiện đại.

Từ khi được ghi danh là di sản văn hoá và thiên nhiên thế giới, Quần thể danh thắng Tràng An đã nhanh chóng trở thành điểm đến hấp dẫn của Việt Nam và tạo dấu ấn mạnh mẽ trên bản đồ du lịch thế giới. Sự phát triển du lịch tâm linh tại các di tích này đã góp phần quảng bá văn hóa Phật giáo rộng rãi, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương, tạo việc làm và nâng cao thu nhập cho người dân... Tuy nhiên, sự phát triển của du lịch những năm gần đây cũng tác động mạnh mẽ đến công tác quản lý các di tích văn hóa Phật giáo trong Quần thể danh thắng, đặt ra những thách thức lớn đối với công tác bảo tồn tính nguyên trạng và không gian linh thiêng của di tích.

Hiện nay, đã có một số nghiên cứu về quản lý DTLSVH ở một số địa phương, nhưng chưa có công trình khoa học chuyên sâu, có tính hệ thống nghiên cứu về quản lý các ngôi chùa được xếp hạng DTLSVH trong Quần thể danh thắng Tràng An, nhất là nghiên cứu quản lý DTLSVH theo những quan điểm lý thuyết, hướng tiếp cận liên ngành để thấy được vai trò của các bên liên quan, cũng như những thành công và hạn chế của hoạt động quản lý di tích. Cần nhấn mạnh rằng, công tác quản lý các di tích Phật giáo khác với quản lý các di tích khác như đình, đền,… vì ở đây có vai trò chủ thể quản lý của Giáo hội Phật giáo. Chính vì thế, cần phải có nghiên cứu nhằm tìm hiểu và phân tích các chính sách, phương pháp và thách thức trong việc quản lý DTLSVH tại Quần thể danh thắng Tràng An. Thông qua đó, xác định rõ vai trò, tầm ảnh hưởng của các bên liên quan trong công tác quản lý đối với việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa, tinh thần của Phật giáo trong cộng đồng, đồng thời đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý, góp phần bảo vệ di sản văn hóa Phật giáo và phát triển du lịch bền vững.

Trước thực trạng và sự cấp thiết của vấn đề nghiên cứu, trên cơ sở khoa học, thực tiễn, NCS Nguyễn Viết Hưng đã lựa chọn đề tài Quản lý di tích lịch sử văn hóa Phật giáo trong Quần thể danh thắng Tràng An, tỉnh Ninh Bình làm luận án chuyên ngành Quản lý văn hoá của mình.

NCS Nguyễn Viết Hưng

Luận án đã tổng quan, hệ thống và làm rõ các vấn đề lý luận về DTLSVH, DTLSVH Phật giáo và quản lý DTLSVH Phật giáo, lý thuyết các bên liên quan trong hoạt động quản lý di tích nói chung và DTLSVH Phật giáo nói riêng. Từ đó ứng dụng lý thuyết các bên liên quan vào trường hợp quản lý DTLSVH Phật giáo tại Quần thể danh thắng Tràng An, xây dựng khung phân tích của luận án. Từ lý thuyết nghiên cứu, luận án đã xác định vai trò của các chủ thể trong công tác quản lý DTLSVH, những nội dung cơ bản của hoạt động phối hợp giữa các bên liên quan trong công tác quản lý DTLSVH Phật giáo tại Quần thể danh thắng Tràng An, tỉnh Ninh Bình.

Luận án đã phân tích thực trạng sự phối hợp giữa các bên liên quan trong hoạt động quản lý DTLSVH Phật giáo tại Quần thể danh thắng Tràng An, trên cơ sở đó đề xuất các giải pháp quản lý phù hợp, góp phần nâng cao hiệu quả phối hợp giữa các bên liên quan trong hoạt động quản lý DTLSVH Phật giáo, hướng tới mục tiêu phát huy hiệu quả vai trò của di sản văn hóa Phật giáo trong phát triển văn hóa, kinh tế, xã hội và du lịch bền vững của tỉnh Ninh Bình trong tương lai.

Về mặt thực tiễn, DTLSVH Phật giáo là trung tâm văn hóa, là bằng chứng tương tác giữa con người - thiên nhiên và nền tảng giáo dục văn hóa trong Quần thể danh thắng Tràng An – Di sản thế giới hỗn hợp đầu tiên của Việt Nam được UNESCO ghi danh. Vì vậy, luận án là công trình nghiên cứu đầu tiên vận dụng lý thuyết các bên liên quan trong công tác quản lý các DTLSVH Phật giáo trong Quần thể danh thắng Tràng An. Luận án đã làm rõ bức tranh tổng thể về thực trạng tổ chức bộ máy quản lý và sự phối hợp của các bên liên quan trong công tác quản lý DTLSVH Phật giáo trong Quần thể danh thắng Tràng An nói riêng và ở tỉnh Ninh Bình nói chung, đồng thời đề xuất những giải pháp để nâng cao hiệu quả phối hợp giữa các bên liên quan trong công tác quản lý các DTLSVH Phật giáo trong Quần thể danh thắng Tràng An.

Kết quả nghiên cứu của luận án sẽ cung cấp cho các cấp, các nhà quản lý di tích trên địa bàn tỉnh Ninh Bình một cách nhìn toàn diện về công tác quản lý của mình trong thời gian qua và xác định được những vấn đề đặt ra trong công tác quản lý di tích trên địa bàn tỉnh trong thời gian tới. Đây cũng là tài liệu tham khảo, nghiên cứu trường hợp, so sánh có giá trị khi đề cập đến vấn đề quản lý DTLSVH Phật giáo của tỉnh Ninh Bình nói riêng và của nhiều địa phương khác trên cả nước nói chung.

Hội đồng phản biện, đánh giá luận án

PGS.TS Nguyễn Văn Cương và TS. Vũ Diệu Trung đồng hướng dẫn hướng dẫn khoa học

Ngoài phần Mở đầu (09 trang), Kết luận (05 trang), Tài liệu tham khảo (10 trang) và Phụ lục (27 trang), nội dung chính của luận án được kết cấu thành 3 chương:

Chương 1: Tổng quan nghiên cứu, cơ sở lý luận và khái quát về các DTLSVH Phật giáo trong Quần thể danh thắng Tràng An, tỉnh Ninh Bình (54 trang).

Chương 2: Thực trạng quản lý DTLSVH Phật giáo trong Quần thể danh thắng Tràng An, tỉnh Ninh Bình (47 trang).

Chương 3: Định hướng và giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý DTLSVH Phật giáo trong Quần thể danh thắng Tràng An, tỉnh Ninh Bình (35 trang).

Nghiên cứu sinh Nguyễn Viết Hưng đã trình bày tóm tắt nội dung luận án trước Hội đồng chấm luận án. Sau khi nghe ý kiến đánh giá, phân tích của các phản biện khoa học, nghe ủy viên thư ký tổng hợp những ý kiến đóng góp của các nhà khoa học trong và ngoài Hội đồng về nội dung luận án, NCS Nguyễn Viết Hưng đã trả lời câu hỏi của các thành viên trong Hội đồng. Kết quả 100% thành viên có mặt tại Hội đồng đã bỏ phiếu công nhận học vị Tiến sĩ Quản lý văn hóa cho NCS Nguyễn Viết Hưng./.

NCS chụp ảnh lưu niệm cùng các thầy cô

Tin, ảnh: Lã Lương