Chiều ngày 10.10.2025, Viện Văn hóa, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch Việt Nam tổ chức lễ bảo vệ luận án tiến sĩ cấp Viện cho NCS Nguyễn Hòa An với đề tài: Nghệ thuật đạo diễn kịch nói Thành phố Hồ Chí Minh từ năm 2000 đến năm 2020, chuyên ngành: Lý luận và lịch sử sân khấu, mã ngành: 9210221, do PGS.TS Phạm Duy Khuê và TS. Trần Thị Minh Thu đồng hướng dẫn.
Quang cảnh lễ bảo vệ của NCS Nguyễn Hòa An
Kịch nói là loại hình nghệ thuật du nhập vào Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM) cách đây khoảng 150 năm, đã có truyền thống lịch sử lâu đời và được đông đảo thế hệ công chúng mến mộ. Một trong những nhân tố quan trọng thúc đẩy sự phát triển của sân khấu kịch nói TP.HCM là vai trò của nghệ thuật đạo diễn. Những tên tuổi lớn về đạo diễn trong làng kịch nghệ TPHCM đã sản sinh ra nhiều vở kịch tầm vóc với các thủ pháp đạo diễn ấn tượng, mới mẻ.
Tuy nhiên hiện nay nghệ thuật đạo diễn kịch nói bộc lộ không ít những hạn chế: bảo thủ nguyên trạng học thuật đạo diễn của thế kỷ trước khiến các vở diễn đi theo lối mòn, dậm chân tại chỗ, lạc hậu về nội dung hiện thực đời sống con người hiện nay - cũ kỹ về nhiều phương diện; khả năng cập nhật những nguyên lý mới của sân khấu kịch nói trong khu vực và trên thế giới bị hạn chế... Trong khi, nghệ thuật đạo diễn từ khi ra đời đến nay, luôn là nghệ thuật “tiên phong và đa dạng trong sáng tạo”. Nó kiên quyết đòi hỏi phải thật sự chuyên nghiệp hóa, trò diễn hoá một cách mới mẻ, tương thích tất cả các thành phần nghệ thuật và yếu tố kỹ thuật tham gia xây dựng từng vở diễn.
Với mong muốn góp phần thúc đẩy sự phát triển của sân khấu kịch nói TP.HCM, đáp ứng yêu cầu của công chúng hiện nay, NCS Nguyễn Hòa An đã lựa chọn đề tài nghiên cứu Nghệ thuật đạo diễn kịch nói Thành phố Hồ Chí Minh từ năm 2000 đến năm 2020 làm luận án tiến sĩ của mình.
Nghiên cứu sinh Nguyễn Hòa An
Để thực hiện đề tài nghiên cứu của luận án, NCS đã hệ thống hóa có chọn lọc một số khái niệm và vấn đề lý thuyết/lý luận về nghệ thuật đạo diễn kịch nói TP.HCM; khái quát quá trình hình thành, phát triển và những đặc điểm cơ bản của nghệ thuật đạo diễn bộ môn nghệ thuật này; các hướng dàn dựng; những thành công, hạn chế và nguyên nhân của chúng; đồng thời cùng bàn luận một số vấn đề nâng cao chất lượng nghệ thuật đạo diễn kịch nói TP.HCM hiện nay.
Về mặt khoa học, luận án góp phần hệ thống vấn đề lý luận đạo diễn học; bước đầu nghiên cứu về sáng tạo nghệ thuật đạo diễn kịch nói ở TP.HCM trong hai thập niên. Các kết quả nghiên cứu của luận án có thể được sử dụng làm tài liệu tham khảo phục vụ công tác nghiên cứu và tìm hiểu về kịch nói TP.HCM giai đoạn 2000 - 2020.
Về mặt thực tiễn, luận án bổ sung thêm nguồn nhận thức, bài học thực tế cho công tác dàn dựng của đạo diễn hiện nay; cung cấp thông tin tham khảo để các nhà quản lý có những định hướng thích hợp, tạo điều kiện cho các đạo diễn sáng tạo hiệu quả; cung cấp bài học thực tế cho công tác dàn dựng của các đạo diễn hiện nay.
2 thành viên Hội đồng phản biện, đánh giá luận án có mặt là GS.TS Đào Mạnh Hùng và TS. Lê Mạnh Hùng.
Ngoài phần Mở đầu (10 trang), Kết luận (02 trang), Tài liệu tham khảo (09 trang) và Phụ lục (25 trang), nội dung chính của luận án được kết cấu thành 03 chương:
Chương 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu, cơ sở lý luận và thực tiễn của đề tài (63 trang).
Chương 2: Nhận diện nghệ thuật đạo diễn kịch nói Thành phố Hồ Chí Minh từ năm 2000 đến năm 2020 (64 trang).
Chương 3: Bàn luận về việc nâng cao chất lượng nghệ thuật đạo diễn kịch nói Thành phố Hồ Chí Minh hiện nay (59 trang).
PGS.TS Phạm Duy Khuê (phải) và TS. Trần Thị Minh Thu (trái), 2 đồng hướng dẫn khoa học của đề tài.
Nghiên cứu sinh Nguyễn Hòa An đã trình bày tóm tắt nội dung luận án trước Hội đồng chấm luận án. Sau khi nghe ý kiến đánh giá, phân tích của các phản biện khoa học, nghe ủy viên thư ký tổng hợp những ý kiến đóng góp của các nhà khoa học trong và ngoài Hội đồng về nội dung luận án, NCS Nguyễn Hòa An đã trả lời câu hỏi của các thành viên trong Hội đồng. Kết quả 100% thành viên có mặt tại Hội đồng đã bỏ phiếu công nhận học vị Tiến sĩ Lý luận và lịch sử sân khấu cho NCS Nguyễn Hòa An./.
Tin, ảnh: Anh Tuấn
Bình luận
Bài viết cùng chuyên mục