Viện VHNTTTDLVN tổ chức buổi nói chuyện chuyên đề của giáo sư Hàn Quốc

Tham dự chương trình, về phía Viện VHNTTTDLVN có Viện trưởng PGS.TS Nguyễn Thị Thu Phương, Phó Viện trưởng TS.Mai Thị Thùy Hương cùng các cán bộ đại diện các phòng, ban, trung tâm và các đơn vị trực thuộc Viện. Ngoài ra còn có các NCS ngành Văn hoá, Nghệ thuật và Giáo dục học các khóa 25,26,27,28,29 đang theo học tại Viện.
Phát biểu chào mừng sự kiện. TS. Mai Thị Thùy Hương cho biết, trong những năm qua, Viện VHNTTTDLVN rất chú trọng đến chất lượng công tác đào tạo NCS, thường xuyên liên hệ và mời những chuyên gia giỏi trên thế giới về thỉnh giảng nhằm nâng cao chất lượng nghiên cứu, học tập cho các nhà khoa học, nghiên cứu viên và nghiên cứu sinh tại Viện. Với vai trò là giảng viên tại Đại học Nghệ thuật quốc gia Hàn Quốc, có bề dày kinh nghiệm nghiên cứu, giảng dạy ở nhiều quốc gia và những đóng góp quan trọng cho việc quảng bá nghệ thuật Hàn Quốc ra thế giới, GS.TS JungRock Seo không chỉ được đánh giá cao trong giới học thuật, mà còn là một cầu nối quan trọng trong hợp tác văn hóa nghệ thuật giữa Hàn Quốc và các quốc gia khác, trong đó có Việt Nam.

Toàn cảnh chương trình nói chuyện chuyên đề của GS.TS JungRock Seo tại Viện VHNTTTDLVN.

Phó Viện trưởng TS. Mai Thị Thùy Hương phát biểu chào mừng buổi nói chuyện. 

Chủ đề "Làn sóng Hàn Quốc: Biểu diễn truyền thống, thông tin và sáng tạo" là một chủ đề hết sức thú vị và có ý nghĩa đặc biệt. Làn sóng Hàn Quốc" đã và đang trở thành một hiện tượng văn hóa toàn cầu, có sức ảnh hưởng mạnh mẽ tới nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam. Trong bối cảnh giao lưu văn hóa ngày càng sâu rộng, việc nghiên cứu và tìm hiểu về Làn sóng Hàn Quốc, đặc biệt là sự kết hợp giữa yếu tố truyền thống và sáng tạo trong các loại hình biểu diễn, sẽ giúp các nghiên cứu sinh, nghiên cứu viên của Viện có thêm những kiến thức và góc nhìn mới, từ đó góp phần vào việc nghiên cứu, bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa nghệ thuật của Việt Nam.

GS.TS JungRock Seo trong buổi giảng bài tại VICAST sáng ngày 18.08.2025.

Mở đầu bài giảng, GS.TS JungRock Seo điểm qua khái lược về lịch sử, chính trị, xã hội Hàn Quốc đầu thế kỷ XX, đặc biệt là giai đoạn bị đô hộ và chịu sự ảnh hưởng của Đế quốc Nhật Bản. Theo GS Jung, thời kỳ đó, mặc dù bị nhiều hạn chế, nhưng sâu xa trong xã hội Hàn Quốc vẫn âm ỉ cháy những khát vọng mạnh mẽ trong việc gìn giữ, định hình và khẳng định những giá trị văn hóa dân tộc truyền thống Hàn Quốc. "Tôi muốn nhấn mạnh rằng, văn hóa thực ra bắt nguồn từ tất cả các yếu tố đang vận hành trong đời sống xã hội của chúng ta hàng ngày. Thời kỳ đó, một số trường tư thực do các cộng đồng và nhóm nhỏ tri thức thành lập ở khắp nơi. Đó chính là ngọn nguồn cho việc tạo lập nên nền văn hóa Hàn Quốc vừa giàu bản sắc vừa hiện đại ngày hôm nay".

Sau thời kỳ bị đô hộ bởi Đế quốc Nhật Bản, Hàn Quốc bước vào thời kỳ chịu sự ảnh hưởng của các làn sóng văn minh phương Tây. Khoa học, công nghệ, kỹ thuật chịu ảnh hưởng mạnh mẽ của người Mỹ và phương Tây. Theo GS Jung, điều này có ý nghĩa hết sức quan trọng vì giúp cho người Hàn - từ một dân tộc giàu tình cảm - bắt đầu học được cách lí trí hơn, dữ liệu hơn, "đưa toán học và khoa học tự nhiên vào việc vận hành xã hội". 
Kế tiếp là đến thời kỳ của Tổng thống Park Chung Hee, người đã đem đến nhiều đổi thay mang tính bước ngoặt với xã hội Hàn Quốc. Dưới thời Tổng thống Park, Hàn Quốc chuyển mình mạnh mẽ từ một quốc gia nghèo thành một nền kinh tế mới nổi với hàng triệu km đường cao tốc, với các khu công nghiệp, các tập đoàn công nghiệp lớn dần dần được hình thành, thay đổi không chỉ nền kinh tế Hàn Quốc mà còn ảnh hưởng mạnh mẽ đến văn hóa nghệ thuật của quốc gia này. 

Và cuối cùng, bước ngoặt khiến Hàn Quốc chuyển đổi từ một nền kinh tế chú trọng sản xuất công nghiệp sang một nền kinh tế đề cao yếu tố sáng tạo, văn hóa là cuộc khủng hoảng kinh tế tài chính châu Á 1997 với vai trò hết sức rõ nét của 2 vị Tổng thống Kim Dae-jung và Roh Moo-hyun. Chính trong giai đoạn này, sức sáng tạo nổi bật, khả năng làm việc bền bỉ đã tạo nên Làn sóng Hallyu, dần dần khẳng định vai trò của Hàn Quốc trong công nghiệp văn hóa toàn cầu, đồng thời đánh dấu sức mạnh mềm Hàn Quốc lan tỏa và ảnh hưởng từ châu Á sang cả thế giới. Trong đó có vai trò không thể phủ nhận của nghệ thuật truyền thống của các điệu múa, các môn võ, các câu hát... chính chúng là nền tảng để lớp lớp thế hệ nghệ sỹ Hàn Quốc sáng tạo ra những sản phẩm công nghiệp văn hóa sáng tạo vừa cuốn hút vừa đầy bản sắc như Gang-nam Style hay bộ phim đoạt giải Oscar Ký sinh trùng (Parasite).

Cuộc khủng hoàng kinh tế tài chính châu Á 1997 là động lực để nền công nghiệp văn hóa Hàn Quốc chuyển mình, gắn liền với vai trò của 2 vị Tổng thống Kim Dae-jung và Roh Moo-hyun. Nguồn ảnh: slide bài giảng GS.TS JungRock Seo

Cho đến ngày nay, Hàn Quốc được thế giới thừa nhận như một bài học thành công về việc một quốc gia vươn lên từ khó khăn trở thành cường quốc hàng đầu về công nghiệp văn hóa, với nền tảng là những giá trị văn hóa nghệ thuật truyền thống, thứ đã tồn tại âm ỉ, bền bỉ và sâu thẳm trong mỗi con người Hàn Quốc qua các thời kỳ mà không một yếu tố bên ngoài nào có thể can thiệp để làm mai một.
Sau khi GS.TS JungRock Seo kết thúc bài giảng, các NCS và nghiên cứu viên VICAST đã có cơ hội đặt câu hỏi và giao lưu, trao đổi học thuật với chuyên gia Hàn Quốc qua phần điều phối của TS Lê Hải Minh. Các NCS đã thu được những bài học kinh nghiệm tham khảo từ cách Hàn Quốc tạo dựng, định hình và biến văn hóa trở thành một trụ cột sức mạnh mềm cho quốc gia này trong thế kỷ XX và đầu thế kỷ XXI. Những băn khoăn, thắc mắc ở đủ các chủ đề liên quan đến bài giảng và chuyên môn chuyên sâu của giáo sư đã được chia sẻ thẳng thắn trong một bầu không khí học thuật vô cùng cởi mở, giúp các NCS thu được những kiến thức bổ ích cho bản thân và quá trình nghiên cứu, học tập tại VICAST. Những câu hỏi nào không thể trả lời trực tiếp. GS Jung hứa sẽ trả lời e-mail.

Trong phần phát biểu Kết luận buổi nói chuyện, Viện trưởng PGS.TS Nguyễn Thị Thu Phương khẳng định, chủ đề “Quyền lực, Thông tin và Sáng tạo” không chỉ là một phân tích về nghệ thuật biểu diễn truyền thống Hàn Quốc và Làn sóng Hàn Quốc, mà còn đặt ra một khung lý thuyết liên ngành sâu sắc – kết nối lịch sử, chính trị, xã hội học, triết học và nghiên cứu văn hóa. Đây là cách tiếp cận có giá trị tham chiếu cho nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam.

TS. Trần Thị Minh Thu đặt câu hỏi về kinh nghiệm khai thác và chuyển hóa các tài nguyên nghệ thuật truyền thống thành sản phẩm CNVH.

Không khí học thuật vô cùng chăm chú, thẳng thắn và cởi mở.

Có thể nói, những buổi trao đổi học thuật chuyên sâu nói trên là một dấu ấn đặc biệt dành cho các cán bộ nghiên cứu và NCS theo học tại VICAST. Việc kết nối với các chuyên gia, học giả trên thế giới tại Viện VHNTTTDLVN sẽ đem đến cho các cán bộ và NCS cơ hội được tiếp cận với các xu hướng học thuật đỉnh cao và cập nhật quốc tế ngay tại Việt Nam./.

Bài & Ảnh: Anh Tuấn